as is natural in one who

Coal, oil etc are natural resources

Wild animals are happier in their natural state than in a zoo.

natural beauty

He had a natural ability for music.

a nice, natural smile.

It's quite natural for a boy of his age to be interested in girls.

G natural is lower in pitch than G sharp.

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

ut vales?

ut sese in Samnio res habent?

ut valet? ut meminit nostri?

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

ut dissimulat malus!

ut volupe est homini si cluet victoria!

ut lenta materies fuit!

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

ut falsus animi est!

heia! ut elegans est!

fortuna ut numquam perpetua est bona!

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

ut melius quidquid erit pati!

ut tu Semper eris derisor!

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

ut me in supremis consolatus est!

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

hoc vide ut dormiunt pessuli,

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

vide ut otiosus it, si dis placet,

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

viden ut perniciter exiluere?

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

nescis ut res sit, Phoenicium,

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

videte ut hoc iste correxerit,

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

aspice quo submittat humus formosa colores,

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

apparatus sum ut videtis,

verum postremo impetravi ut volui,

ero ut me voles esse,

faciam ut tu voles,

ut potero feram,

faciam ut mones,

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

homo demens, ut isti putant,

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

cuncta ut gesta erant exposuit,

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

si virtus digna est gloriatione, ut est,

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

ego ita ero ut me esse oportet,

sic sum ut vides,

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

sed exigenda est ut optime possumus,

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

gaudeo, ut ut erga me est merita,

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

utut res sese habet, pergam, etc.,

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

praesertim, ut nunc sunt mores,

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

ut est captus hominum,

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

(orationis genus) ut in oratore exile,

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

florentem jam ut tum res erant,

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

vir, ut inter Aetolos, facundus,

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

non demutabo ut quod certo sciam,

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

haec res sic est ut narro tibi,

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

ut sementem feceris, ita metes,

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

encytum ad eundem modum facito uti globos,

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

fecisti item ut praedones solent,

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

so with item,

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

si aliter ut dixi accidisset,

rem omnem uti acta erat cognovit,

quare perge ut instituisti,

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

uti longe a luxuria, ita famae propior,

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

ut non demens, crudelis certe videtur,

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

ita vivo ut maximos sumptus facio,

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

ut si qui in foro cantet,

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

ut si des arma timidis et imbellibus,

ut cum marem feminamque filios dicimus,

qui canem et felem ut deos colunt,

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

ut hominem ingratum non invitus,

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

hunc ut deum homines intuebuntur,

id ut crimen ingens expavescendum est,

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

equidem mallem ut ires,

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

petebant uti equites praemitterent,

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

hoc ut aliquando fieret, instabat,

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

ut illum di deaeque perdant,

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

dixeram a principio ut sileremus,

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

equidem suasi ut Romam pergeret,

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

rus ut irem jam heri constitiveram,

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

jubet sententiam ut dicant suam,

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

ut plurimis prosimus enitimur,

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

sol efficit ut omnia floreant,

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

non committam ut tibi ipse insanire videar,

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

meruit ut suspendatur,

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

verebar ut redderentur,

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

timeo ut sustineas,

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

ut ferula caedas meritum... non vereor,

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

egone ut te interpellem?

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

egone ut prolis meae fundam cruorem?

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

proximum est ut doceam, etc.,

extremum est ut te orem, etc.,

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

rarum est ut,

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

quoniam ut aliter facias non est copia,

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

tempus est ut eamus ad forum,

dicasque tempus maximum esse ut eat,

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

caput est ut, etc.,

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

ratio est ut,

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

placitum est ut in aprico loco considerent,

postea mihi placuit ut, etc.,

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

sequitur ut causa ponatur,

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

quando fuit ut quod licet non liceret?

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

prope est ut lamentationem exigat,

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

futurum est ut sapiam,

vicit sententia ut mitterentur coloni,

sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

fide accepta ut remitterent eum,

praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

non ut eas res causam adferrent amoris,

Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

ut jam Macedonia deficiat,

cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

succurram perituro, sed ut ipse non peream,

quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

id huc reverti uti me purgarem tibi,

idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

ut vales?

ut sese in Samnio res habent?

ut valet? ut meminit nostri?

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

ut dissimulat malus!

ut volupe est homini si cluet victoria!

ut lenta materies fuit!

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

ut falsus animi est!

heia! ut elegans est!

fortuna ut numquam perpetua est bona!

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

ut melius quidquid erit pati!

ut tu Semper eris derisor!

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

ut me in supremis consolatus est!

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

hoc vide ut dormiunt pessuli,

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

vide ut otiosus it, si dis placet,

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

viden ut perniciter exiluere?

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

nescis ut res sit, Phoenicium,

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

videte ut hoc iste correxerit,

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

aspice quo submittat humus formosa colores,

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

apparatus sum ut videtis,

verum postremo impetravi ut volui,

ero ut me voles esse,

faciam ut tu voles,

ut potero feram,

faciam ut mones,

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

homo demens, ut isti putant,

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

cuncta ut gesta erant exposuit,

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

si virtus digna est gloriatione, ut est,

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

ego ita ero ut me esse oportet,

sic sum ut vides,

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

sed exigenda est ut optime possumus,

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

gaudeo, ut ut erga me est merita,

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

utut res sese habet, pergam, etc.,

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

praesertim, ut nunc sunt mores,

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

ut est captus hominum,

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

(orationis genus) ut in oratore exile,

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

florentem jam ut tum res erant,

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

vir, ut inter Aetolos, facundus,

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

non demutabo ut quod certo sciam,

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

haec res sic est ut narro tibi,

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

ut sementem feceris, ita metes,

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

encytum ad eundem modum facito uti globos,

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

fecisti item ut praedones solent,

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

so with item,

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

si aliter ut dixi accidisset,

rem omnem uti acta erat cognovit,

quare perge ut instituisti,

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

uti longe a luxuria, ita famae propior,

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

ut non demens, crudelis certe videtur,

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

ita vivo ut maximos sumptus facio,

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

ut si qui in foro cantet,

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

ut si des arma timidis et imbellibus,

ut cum marem feminamque filios dicimus,

qui canem et felem ut deos colunt,

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

ut hominem ingratum non invitus,

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

hunc ut deum homines intuebuntur,

id ut crimen ingens expavescendum est,

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

equidem mallem ut ires,

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

petebant uti equites praemitterent,

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

hoc ut aliquando fieret, instabat,

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

ut illum di deaeque perdant,

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

dixeram a principio ut sileremus,

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

equidem suasi ut Romam pergeret,

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

rus ut irem jam heri constitiveram,

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

jubet sententiam ut dicant suam,

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

ut plurimis prosimus enitimur,

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

sol efficit ut omnia floreant,

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

non committam ut tibi ipse insanire videar,

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

meruit ut suspendatur,

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

verebar ut redderentur,

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

timeo ut sustineas,

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

ut ferula caedas meritum... non vereor,

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

egone ut te interpellem?

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

egone ut prolis meae fundam cruorem?

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

proximum est ut doceam, etc.,

extremum est ut te orem, etc.,

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

rarum est ut,

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

quoniam ut aliter facias non est copia,

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

tempus est ut eamus ad forum,

dicasque tempus maximum esse ut eat,

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

caput est ut, etc.,

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

ratio est ut,

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

placitum est ut in aprico loco considerent,

postea mihi placuit ut, etc.,

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

sequitur ut causa ponatur,

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

quando fuit ut quod licet non liceret?

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

prope est ut lamentationem exigat,

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

futurum est ut sapiam,

vicit sententia ut mitterentur coloni,

sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

fide accepta ut remitterent eum,

praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

non ut eas res causam adferrent amoris,

Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

ut jam Macedonia deficiat,

cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

succurram perituro, sed ut ipse non peream,

quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

id huc reverti uti me purgarem tibi,

idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

hable con alguien que entienda de esto — talk to someone who knows about this

el hombre que vi en la calle — the man (that) I saw in the street

la chica que conoció durante las vacaciones — the girl (that) he met on holiday

la cama en que pasé la noche — the bed in which I spent the night, the bed I spent the night in

el/la/los/las que — ver el 8)

lo que — ver lo I, 3)

creo que va a venir — I think (that) he will come

dijo que vendría — he said (that) he'd come

dile a Rosa que me llame — tell Rosa to call me

estoy seguro de que lloverá — I am sure (that) it will rain

aceptan la idea de que el diálogo es útil — they accept the idea that a dialogue is useful

eso de que no lo sabía es un cuento — all that about him not knowing is pure fiction

no sabía que tuviera coche — I didn't know (that) he had a car

me alegro de que hayan ganado — I am glad (that) they have won

es una pena que no tengamos más tiempo — it's a pity (that) we haven't got more time

no digo que sea un traidor — I'm not saying (that) he's a traitor

espero que os sea útil — I hope you'll find it useful

no creo que te sea difícil encontrarlo — I don't think you'll have any difficulty finding it

quieren que les esperes — they want you to wait for them

decir que sí — to say yes

ganas más que yo — you earn more than me

es más alto que tú — he's taller than you

más que nada — more than anything

prefiero las películas serias que las comedias — I prefer serious films to comedies

yo que tú, iría — I'd go, if I were you

soplaba tan fuerte que no podíamos salir — it was blowing so hard (that) we couldn't go out

tengo una sed que me muero — I'm dying of thirst

huele que es un asco — it smells disgusting

llévate un paraguas, que está lloviendo — take an umbrella, it's raining

no lo derroches, que es muy caro — don't waste it, it's very expensive

¡vamos, que cierro! — come on now, I'm closing!

¡cuidado, que te caes! — careful or you'll fall!, mind you don't fall!

¡suélteme, que voy a gritar! — let go or I'll scream!

siguió toca que toca — he kept on playing

estuvieron habla que habla toda la noche — they talked and talked all night

-no funciona -que sí, es que lo haces mal — "it doesn't work" - "yes it does, you're just doing it wrong"

¡que lo haga él! — let him do it!, he can do it himself!

¡que entre! — send him in!, let him come in!

¡que venga pronto! — let's hope he comes soon!

¡que te mejores! — get well soon!

¡que os guste la película! — enjoy the film!

¿que no estabas allí? — (are you telling me) you weren't there?

• el que — + subjun (=el hecho de que) the fact that

el que viva en Vitoria no es ningún problema — the fact that he lives in Vitoria isn't a problem

el que quiera estar con su madre es natural — it is natural (that) he should want to be with his mother

que + INDIC — that

demostró que estuvo allí — he proved (that) he was there

creemos que ésta es la solución — we believe that this is the solution

estoy seguro de que vendrá — I'm sure (that) she'll come

¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?

me preguntó que quién era yo — he asked me who I was

está claro que no te gusta — it's obvious that you don't like it

eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie

que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come

es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?

que te mejores! — I hope you feel better soon

que se diviertan! — have a good time!

por mí que se muera — he can drop dead for all I care

que no! — I said no!

que pase el siguiente! — next please!

¿que se casa? — she's getting married?

¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?

que tengamos que aguantar esto! — to think we have to put up with this!

que se lo haya ido a contar! — I can't believe he went and told her!

que no, que no voy! — no! I'm not going!

que sueltes, te digo! — I said, let go!

¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here

se pasa dale que dale con lo mismo — he goes on and on about the same old thing

y aquí llueve que llueve — and over here it just rains and rains

escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you

ven, que te peino — come here and let me comb your hair

se parecen tanto que apenas los distingo — they're so alike (that) I can hardly tell them apart

canta que da gusto — she sings beautifully

su casa es más grande que la mía — his house is bigger than mine

tengo la misma edad que tú — I'm the same age as you

yo que tú — if I were you

los que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here

es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here

la mujer que amo — the woman (that) I love

es el único al que no le han pagado — he's the only one who hasn't been paid

eso es lo que me preocupa — that's what worries me

me contaron lo que pasó — they told me what happened

la casa en que vivo — the house (that) I live in

la forma/el lugar en que ocurrió — the way/the place (in which) it happened

que + INDIC — that

demostró que estuvo allí — he proved (that) he was there

creemos que ésta es la solución — we believe that this is the solution

estoy seguro de que vendrá — I'm sure (that) she'll come

¿cuántos años crees que tiene? — how old do you think she is?

me preguntó que quién era yo — he asked me who I was

está claro que no te gusta — it's obvious that you don't like it

eso de que estaba enfermo es mentira — (fam) this business about him being ill is a lie

que + SUBJ: quiero que vengas I want you to come; lamento que no puedas quedarte I'm sorry (that) you can't stay; dice que no vayas she says you're not to go; ve a que te ayude tu padre go and get your father to help you; (el) que sea el jefe no significa... just because he's the boss doesn't mean...; es importante que quede claro it's important that it should be clear; sería una lástima que no vinieras — it would be a shame if you didn't come

es que: es que hoy no voy a poder I'm afraid (that) I won't be able to today; es que no tengo dinero the trouble is I don't have any money; ¿es que eres sordo? — are you deaf or something?

que te mejores! — I hope you feel better soon

que se diviertan! — have a good time!

por mí que se muera — he can drop dead for all I care

que no! — I said no!

que pase el siguiente! — next please!

¿que se casa? — she's getting married?

¿cómo que no vas a ir? — what do you mean, you're not going?

que tengamos que aguantar esto! — to think we have to put up with this!

que se lo haya ido a contar! — I can't believe he went and told her!

que no, que no voy! — no! I'm not going!

que sueltes, te digo! — I said, let go!

¿que dónde estaba? pues aquí — where was I? right here

se pasa dale que dale con lo mismo — he goes on and on about the same old thing

y aquí llueve que llueve — and over here it just rains and rains

escóndete, que te van a ver — hide or they'll see you

ven, que te peino — come here and let me comb your hair

se parecen tanto que apenas los distingo — they're so alike (that) I can hardly tell them apart

canta que da gusto — she sings beautifully

su casa es más grande que la mía — his house is bigger than mine

tengo la misma edad que tú — I'm the same age as you

yo que tú — if I were you

los que viajan, que esperen aquí — those who are traveling, wait here

es la/el que manda aquí — she's/he's the one who gives the orders here

la mujer que amo — the woman (that) I love

es el único al que no le han pagado — he's the only one who hasn't been paid